Tül & Fon Perde

Uçuşan Tüller ve Ağır Başlı Fon Perdeler

Perde evlerimizin olmazsa olmaz bir parçası, hayatımızı ve gizliliğimizi sağlayan en önemli detaydır. Geceleri ışıkları yanan evlerin içinde yaşanan hayatları gizler; kimi zaman tatlı, kimi zaman acı yaşantıları hapseder evin içine. Perde sadece işlevsel değil aynı zamanda dekoratif bir tekstil ürünü, pencerelerimizin en güzel giysisidir.

Perde modası da diğer her şey gibi zaman içinde dönem dönem farklı ürünlerin tekrar tekrar moda olduğu bir sektördür. Tüller ve fon perdeler, perdenin ilk ortaya çıktığı dönemlerden beri kullanılan uyumlu ikiliyi oluşturur. 

Tül perdeler, gündüz içerinin görünmesini engellemek ve yeterince ışığın eve girmesini sağlamak için şeffaf ve ince kumaşlardan üretilir ve çok fazla çeşidi vardır. Son dönem perde modasına baktığımızda keten, vual gibi doğal kumaşların tül perde yapımında öne çıktığını görüyoruz. 2021-2022 perde modasında daha çok düz tül modelleri tercih ediliyor.

Fon perdeler, bazen sadece dekoratif olarak tül perdenin yanında ev dekorasyonu tamamlayıcı bir şıklıkla salınırken bazen de tülün üzerini kapatmak ve gizliliği sağlamak için hem dekoratif hem de işlevsel olarak kullanılır. Şöyle bir eskilere göz attığımızda fon perdenin aynı zamanda ihtişam ve gösterişin sembolü olarak saraylarda, köşklerde, malikanelerde abartılı bir tarzda kullanıldığını görmekteyiz.

Tül ve fon perde ikilisi mekanizmalı perdelerin kullanımının arttığı son 20 yılda biraz gerilerde kalsa da günümüz perde modasında en çok kullanılan perde modeli oldu diyebiliriz. Şimdi çok çeşitli kumaşlardan üretilebilen, çok fazla renk ve desen alternatifine sahip ve çok çeşitli fiyatları olan fon ve tül perdeleri inceleyelim.

PERDENİN TARİHÇESİ

Zaman içerisinde perdenin tarihine bakacak olursak; perde nedir, perde nasıl bir değişim geçirmiş, perde ilk olarak ne zaman kullanılmaya başlanmış, tarihsel dönemler içerisinde perdeler nasıl ve ne şekilde kullanılmış gibi soruları yanıtlamamız gerekecek.

Türk Dil Kurumu sözlüklerinde perde “Görüşü, ışığı engellemek, bir şeyi gizlemek için pencereye veya bir açıklığın önüne gerilen örtü” şeklinde tanımlanır. Tül ise “Çok ince gözenekli pamuk, ipek veya sentetik dokuma” olarak bir kumaş çeşidini ifade eder. Tül dilimize Fransızca “tulle” kelimesinden geçmiş bir isimdir.

İlk çağlarda avcı toplayıcı olan insanlar mağaralarda yaşar ve korunurlardı. Temel amaç yırtıcı hayvanlardan ve doğanın etkilerinden korunmaktı. Yağmur, kar, soğuk hava gibi unsurlardan yaşadıkları mağarayı koruyabilmek için giriş kapılarına hayvan postları asarak örtmüşlerdir. Pencere veya dışarı açılan başka bir alan olmayan bu mağaralarda örtmek için tekstil benzeri malzemelerin kullanılmasını perdenin ilk örneği olarak ele alabiliriz. Buradan yola çıkarak perdenin tarihinin insanlık tarihi kadar eski olduğunu söyleyebiliriz.

Zamanla şehirleşme, yerleşik hayata geçme, kumaş üretiminin başlaması ile perde kullanımı da farklılaşmıştır.  İlk olarak keten kumaşların üretildiği yapılan kazılarda ortaya çıkmıştır. Konya’daki Çatalhöyük'te bulunan, 9 bin yıllık bir bebek iskeletinin sarılı olduğu keten bir kumaş parçasının bulunan en eski kumaş olduğu biliniyor. İlk olarak keten kumaşlar varken daha sonra yün kumaşlar üretilmeye başlandı. Pamuk ise kumaş üretimine yünden sonra dahil oldu ve hemen hemen her türlü tekstil malzemesinde sıkça kullanıldı. İpekli kumaşlar ise lüks ve gösterişin sembolü olarak daha özel tekstil malzemeleri için kullanıldı. Anadolu ve Mezopotamya uygarlıklarının bir çok alanda olduğu gibi dokuma ve kumaş üretiminde de öncü olduğu bilinmekte.

İlk dokumacılık faaliyetleri, dünyaya yön veren bir çok buluş gibi, mezopotamya uygarlıklarında gelişmiştir ve tekstile ait birçok terim o bölgeye gönderme yapar. Örneğin bir kumaş çeşidi olan “müslin” Musul işi; ev tekstili sektöründe de çok sık kullanılan bir kumaş ve bir desen ismi olan “damask” Şam işidir. Şam'ın eski adı Dımaşk’tır ve damask bu isimden gelmektedir, Şam kumaşı anlamındadır.

Eski Mısır’da perde kullanımının var olduğu ve giderek yaygınlaştığı biliniyor, Antik Yunan ve Roma’da ise tapınakların iç dekorasyonunda büyük perdeler kullanılmış. Roma döneminde büyük törenlerde, gladyatör dövüşlerinde izlemeye gelen imparator ve soyluların güneşten korunmak için kullandıkları perdeye “velum” denilmektedir ve günümüzde de sıklıkla kullanılan ve bir kumaş ismi olan “vual” sözcüğü buradan gelmektedir. Bildiğimiz anlamda pencere perdesi ise ilk olarak Latinler tarafından kullanılmıştır.

Orta çağlarda evlerin pencereleri çok küçük yapılır ve kapatmak için şimdiki panjurların atası olan tahta kafesler kullanılırdı. Bu dönemde sadece soyluların evlerinde yünlü dokumadan yapılmış perdeler kullanılmış.

Sonraki dönemlerde perdelerin yatak odalarında yatak etrafında kullanıldığı, kumaş perdelerin yatakları örtmek için kullanıldığı da dönem ressamlarının yaptığı resimlerde sıkça görülüyor. Çok gösterişli ve ağır malzemelerden yapılan bu perdeler püskül, kurdele, boncuk gibi detaylarla da süsleniyor.

Geçmişten günümüze korunma, örtme, odaları ayırma gibi farklı amaçlarla kullanılan perdeler, zamanla günümüzdeki formuna kavuşmuş, evlerimizdeki hayatımızı koruyan, gizliliğimizi sağlayan aynı zamanda evi görsel olarak dolduran, dekorasyona çok büyük bir etkisi olan bir tekstil ürünü olarak kullanılmaya başlanmıştır. Sanayinin gelişmesiyle birlikte dünyada dokumacılık ve tekstil üretimi hız kazanmış, kumaş çeşitleri ve miktarı arttıkça perde sektörü de aynı oranda gelişme göstermiştir.

Ülkemizde ise özellikle Osmanlı Döneminde saraylarda perde kullanımının çok ön plana çıktığını görüyoruz. Bursa’da dokunan ipekli kumaşlar, kadifeler ve yurt dışından getirilen diğer kumaş çeşitleriyle her oda için farklı bir tarzda gösterişli perdeler yapılmış. Bu dönemde, bir anlamda perde gösteriş ve ihtişamın yansıması olmuştur.

Saray dışında gündelik hayata baktığımızda ise halkın pencerelerini tahta kafeslerle örttüğü, bu kafeslerin içine dekoratif amaçlı elde dokunan kumaşlar veya dantellerle tül benzeri örtüler taktıkları görülmekte.

Cumhuriyetten sonra Bursa’da ilk tekstil fabrikası Sümerbank kumaşlarını dokumak üzere kurulmuş ve ardından zaman içerisinde sektör gelişme göstermiştir. Perde sektörünün ülkemizdeki asıl gelişimi ise 1960’tan sonra gerçekleşmiş, Bursa, Adana ve İstanbul gibi şehirlerde perde dokuma fabrikaları kurulmuştur.

Günümüzde hala ev tekstili sektöründe faaliyet gösteren bazı firmalar ilk adımları atarak ülkemizi ev tekstili ve perde sektöründe dünyada ilk sıralara taşımışlardır. Günümde baktığımızda Türkiye ev tekstilinde en büyük üretici ve ihracatçı ülkeler arasında yer alır.

2021 PERDE MODASINDA FON PERDE VE TÜL PERDE MODELLERİ

2021 yılı perde modellerine baktığımızda fon perde ve tüllerin hakimiyetini görüyoruz. Mekanizmalı perdelerin, özellikle stor perdenin tek başına kullanımı ve zebra perdenin kullanımının azaldığını buna karşın yeni bir trend olan ve perdede inovasyon diyebileceğimiz, mekanizmayla tül ve fon perdeyi birleştiren akıllı dikey tül zebra perdeler, fon perde ve tül perdenin yanısıra 2021 perde modelleri içerisinde en çok kullanılan perdelerden oldu. Ahşap jaluzi perdeler de tül hatta kumaş perdelerle kombinlenerek bu yılın perde modasında öncü bir tarz yarattı.

2022 yılı fon perde modelleri içerisinde pano perdelerin bu yılın en moda perdesi olacağını söyleyebiliriz. Dekorasyonda grinin hakimiyeti sürerken mobilya ve duvarlara uygun gri pano perdeler farklı renk ve desen seçenekleriyle kullanıcılarla buluşucak. Açık gri pano perdelerin yanı sıra antrasit pano perdeler de çok sık tercih ediliyor. Modern bir tarzın yansıması olan pano fon perdeler her tarza uyum sağlayabiliyor.

Doğal kumaşların da farklı bir tarzda ön plana çıktığını ve fon perdelerde kullanıldığını, düz tek renk perde kullanımının da çok yaygın olduğunu söyleyebiliriz. Sadeliği tercih ediyorsanız ve düz bir perde yaptırmak istiyorsanız aynı zamanda modayı da yakalamış olursunuz.

Çok karışık desenli, çiçekli, ağır kumaşlar bu yıl perde modası içerisinde tercih edilmiyor. Daha soft, daha modern bir görünüm hakim. Bu tarzdan tül perdelerde etkilendi ve düz  tüller çok ön plana çıkıyor. Doğal kumaşlardan üretilen keten tüller, desensiz, sade bir tarzla tercih ediliyor. Yere kadar beyaz, ekru, açık gri tüller ve düz fon perdeler yalın ve sade bir tarz için harika bir seçenek olarak ön plana çıkıyor.

FON PERDE MODELLERİ VE ÇEŞİTLERİ

Fon perdeler perde tarihinin ilk perdeleri olarak karşımıza çıkar. Perde, örtmek ve korunmak için işlevsel olarak kullanılan bir ev tekstiliyken zamanla gösteriş ve ihtişamın bir göstergesine dönüştü. Özellikle 19. yüzyılda dünyada ve Osmanlı İmparatorluğu’nda çok ağır işlemeleri olan, ipekli ve kadife kumaşların tercih edildiği perdelerin kullanıldığını görmekteyiz. Avrupa’da ise soyluların malikane veya şatolarında fon perdeler yine çok ağır ve işlemeli olarak kullanıldı. Çoğu zaman camı kapatmaya yaramayan sadece görsel amaçlı dekoratif olarak kullanılan fon perdeler zamanla form değiştirdi ve günümüzde kullanılan biçimine büründü.

Günümüze yaklaştıkça gösterişten çok işlevsellik ön plana çıkmış ve işlevsel olarak pek bir işe yaramayan fon perdelerin kullanımı azalmıştır. Geçtiğimiz 20 yıl içerisinde mekanizmalı perdelerin kullanımı çok artmış, küçük evler ve küçük camlar için sadece camı kapatan ama aynı zamanda dışardan ve içerden modern ve şık bir görünüm sunan perdeler tercih edilir olmuştur. Fakat son iki yıldır fon perde kullanımına geri dönülmüş ve farklı tarzlar yaratılarak kullanımı artmıştır.

Şimdi fon perde çeşitleri nelerdir, fon perde modelleri hangileridir, moda fon perde modelleri nelerdir, pano fon perde nedir, düz fonluklarda hangi renkler kullanılır, desenli fon perdelerin modelleri nelerdir, fon perde fiyatları ne kadardır gibi soruları cevaplayalım.

Düz Fon Perde Modelleri

Düz fon perdelerde tek renk kullanılır ve her eve uyum sağlar. Neredeyse her rengini bulabileceğiniz düz fonluklarda bu yıl en çok gri ve tonları, siyah ve her dönemin vazgeçilmez klasiği kahve tonları en çok kullanılanlar arasında. Gri fon perdelerin her tonu bu yıl en çok kullanılan perde modelleri arasında. Antrasit fon perdeler ve siyah fon perdeler ise griyle yarışıyor. Kırçıllı kumaş perdeler ise yine düz fonluklarda ön plana çıkan renkler arasında. Biraz daha renkli bir tarz yaratmak isterseniz, yeşil fon perdeler, sarı fon perdeler en çok tercih edilen perdeler arasında.

Pano Fon Perde Modelleri

Pano fon perdeler 2021 yılının perde modelleri içerisinde en çok tercih edilen perde modeli oldu ve bu hakimiyetini 2022 perde modelleri içerisinde de sürdüreceğe benziyor. Perdenin alt tarafında çizgisel desenler ve düz üst tarafıyla çok şık bir görünüm sunan pano perdeler daha uzun yıllar en iyi perdeler arasında yer alacağa benziyor. Farklı renk alternatifleri ve farklı kumaş seçenekleriyle sunulan pano perdeler özellikle salon perdesi olarak tercih ediliyor. Oturma odası perdeleri için de kullanılan pano fonlar şık görüntüsüyle evinize bambaşka bir hava katacak.

Desenli Fon Perde Modelleri

Desenli fon perdelerde farklı farklı desenler farklı birer tarza ön ayak olur. Geometrik desenler daha modern, çiçekli veya damask desenler daha klasik tarzlar için uygundur. Perdenin nerede kullanılacağını belirleyen temel unsurlardan biri perdenin deseni diğeri ise fon perdenin kumaşıdır. İpek fon perdeler veya tafta fon perdeler için daha klasik desenler tercih edilirken keten veya polyester fon perdeler için daha modern desenler uygulanabilir. Fon perde kumaşlarına desenler dokuma veya baskı yoluyla işlenir. Dokumada yapılan desenler daha sağlıklı ve daha kullanışlı olmakla birlikte baskıda yapılan desenlerde alternatifler artmakta fakat kullanışlılık açısından biraz geride kalmaktadır.

Salon perdelerinde çiçekli fon perde, damask desenli fon perde, yaprak desenli fon perdeler gibi klasik desenli fonlar tercih edilse de daha rahat döşenmiş oturma odalarında, yatak odalarında veya çocuk odalarında modern desenler ön plana çıkıyor. Cıvıl cıvıl çiçekli ve renkli fon perdeler ise çocuk ve bebek odası perdesi olarak, aynı zamanda mutfak perdesi olarak tercih ediliyor.

Kumaş Perde Modelleri

Fon perdeler de bir kumaş perde modelidir fakat fon perde dediğimizde daha çok örtme işlevi olmayan, gizliliği sağlamak için tülün altından güneşlik veya stor perdenin kullanıldığı perdeler anlaşılır. 2021 perde modellerine baktığımız zaman fon perdelerin gündüz tülün sağında ve solunda fon olarak kullanıldığı, akşam ışıklar yakılınca da tülün üzerine doğru çekilerek kapatma görevi için kullanıldığını görüyoruz. Çocuk odası perdesi, mutfak perdesi veya yatak odası perdesi olarak kumaş perdeler sadece dekor amaçlı değil aynı zamanda işlevsel olarak da kullanılıyor. Salon perdelerinde ise daha çok fon perdeler dekor amaçlı kullanılmakta ve gizliliği sağlamak için store perde veya güneşlik tercih edilmektedir.

Blackout Perde Modelleri 

Blackout yani karartma teknolojisi zebra perde, stor perde gibi bir çok perde kumaşına uygulandığı gibi kumaş perdelerde de çok sık kullanım alanı buluyor. Kapatıldığında içeriye ışık almadığı için tam bir karanlık sağlayarak uyku kalitesini arttıran blackout perdeler özellikle yatak odalarında ve bebek odalarında kullanıma uygun perde modelidir. Yatak odası perdesi denilince ilk akla gelen perde modeli olan karartma perdeler farklı kumaş çeşitlerinde farklı renk alternatifleriyle üretilmekte. Odanızın dekorasyonuna uygun bir blackout, karartma perde mutlaka bulabilirsiniz. Normal fon perde kumaşlarına nazaran biraz da pahalı olan karartma perdeler fiyatının karşılığını veren bir teknolojiye sahip.

Kumaş Çeşitlerine Göre Fon Perde Modelleri

Kumaş perdeler hangi kumaşlardan üretilir, hangi kumaşlar fon perdeler için kullanılır, fon perdede hangi kumaşı tercih etmeliyim, fon perde kumaşlarının farkı nedir, perdelik kumaş fiyatları nelerdir, fon perde hangi kumaştan yapılır gibi soruları cevaplamaya çalışalım. Fon perdelerde kullanılan kumaş çeşitlerini şöyle sıralayabiliriz:

• Kadife Fon Perdeler

• Keten Fon Perdeler

• Saten Fon Perdeler

• İpek Fon Perdeler

• Tafta Fon Perdeler

• Polyester Fon Perdeler

Kumaş perdeler kadife, keten, saten, polyester, ipek ve tafta kumaşlardan üretilir. Kadife perdeler eskiden beri kullanılan ağır fonluklardır. Desensiz düz kadifeler biraz daha modern bir tarza ayak uydurabilirken daha çok klasik döşenmiş salonlar için uygun fon perdelerdir. Kadife dışında, ipek perdeler zarif ve narin duruşuyla perde modasında her dönem en gözde perde modellerinden olmasına karşın, pahalı olduğu için daha çok özel serilerde veya biraz daha nish pazarlarda kullanılır.

Keten fon perdeler doğal kumaş olması, ipeğe göre çok daha dayanıklı olması, daha ucuz fon perde kategorisinde yer alması nedeniyle en çok tercih edilen perdelik kumaş çeşitleri arasında yer alır. Keten fon perdelerin modern bir havası vardır, daha çok düz olarak tercih edilir, açık renk fon perdeler pek kullanılmamakla birlikte keten fonluklarda açık renkler sıkça karşımıza çıkar. Yatak odası perdesi, oturma odası perdesi, çocuk odası perdesi, genç odası perdesi olarak tercih edilebilir. Saten ve tafta gibi kumaşlar tıpkı ipek gibi daha parlaktır fakat ipek kadar pahalı değildir, daha ucuz fon perdeler içerisinde yer alır. Daha klasik döşenmiş salonlarda tercih edilir.

Polyester kumaşlar hayatımızın her alanında olduğu gibi perdede de sıkça karşımıza çıkıyor. Temizliğinin çok kolay olması, kırışmaması, uzun yıllar dayanması ve ucuz olması polyester kumaş fon perdelerin kullanımını arttırıyor. Üretim teknolojilerinin gelişmesiyle polyester kumaşlar görünüm olarak da harika bir eteki ve duruş sağlayabiliyor. Doğal görünen ve renk seçenekleri çok fazla olan polyester kumaşlar artık her alanda en çok tercih edilen kumaş türü oldu.